De ATNR wordt ook wel de “leerreflex” genoemd. Deze reflex is met afstand de allerbelangrijkste op leergebied! De ATNR speelt een belangrijke rol bij het tot stand komen van de oog-hand coördinatie en de lateralisatie. Ook de ontwikkeling van het visuele en auditieve systeem (ogen en oren) wordt gestimuleerd.
De ATNR ontstaat ongeveer 18 weken na de conceptie, in de baarmoeder al en helpt bij het geboorteproces. Deze reflex blijft normaal gesproken aanwezig tot de leeftijd van 6 maanden.
Als het hoofdje van de baby naar één kant draait, strekken arm en been aan die kant zich uit terwijl die aan de andere kant gebogen blijven. Als het hoofdje in de andere richting wordt gedraaid, bewegen armen en benen zich mee. De ATNR koppelt deze bewegingen aan elkaar. Dit helpt bij de ontwikkeling van een aantal hogere vaardigheden.
Wat als de ATNR actief blijft?
Iemand met een actieve ATNR heeft vaak moeite met focus. Hij of zij wordt makkelijk afgeleid door alles wat de aandacht trekt. Met een beetje pech worden tegelijkertijd de andere spieren verzwakt (dit hoort bij de ATNR)!
Er is een aangetoonde relatie tussen een actieve ATNR en dyslexie.
Dit zorgt voor verminderde sportieve vaardigheden, op latere leeftijd kunnen er schouder- en nekblessures optreden.
Bij het lezen gaan de ogen niet soepel van de ene kant van de pagina naar de andere, ze verspringen. Hierdoor raak je de plaats in de tekst kwijt. Dit maakt bijna onmogelijk nauwkeurig te zijn en de tekst goed te begrijpen.
Met een actieve ATNR is het bijna onmogelijk om netjes te schrijven. Iedere keer dat het hoofd wordt gedraaid om te kijken naar het papier, wil de arm zich strekken en wil de hand zich openen. De hand op het papier houden is al lastig. Zie dan maar eens je pen goed vast te blijven houden en je tegelijk te concentreren op de inhoud!
De subtiele bewegingen van de hand die nodig zijn voor schrijven worden nog lastiger als het hoofd richting bord moet, en daarna terug naar de hand.
Het kind merkt natuurlijk best dat het niet goed gaat! Het probeert te compenseren wat vaak leidt tot een krampachtige, verkeerde pengreep en spanning in het lichaam. Schrijven gaat schots en scheef, in verschillende richtingen en van de ene kant van de pagina naar de andere. Sommige kinderen draaien hun papier zelfs 90 graden om makkelijker te kunnen schrijven.
Dit heeft effect op de kwaliteit en kwantiteit van schrijven. Het schrijven zelf vergt grote concentratie waardoor het denken over wat er moet worden geschreven lastig is. Er zijn mensen die prachtige verhalen vertellen maar dit niet op schrift kunnen krijgen.
Kijken naar de hand maakt dan ook nog dat de andere spieren automatisch verzwakken. Lichaam en geest raken verward bij het kijken naar de hand. Omdat oog en hand niet onafhankelijk van elkaar functioneren is er een voortdurende stress die de fijne balans verstoort die nodig is voor soepele coördinatie van hoofd, oog, arm en hand.
Mensen met een actieve ATNR kunnen vrijwel niet automatiseren. Het leerproces is, mede daardoor, vaak moeizaam.
Een actieve ATNR heeft veel invloed op de coördinatie tussen hoofd en arm.
Dit zorgt voor verminderde sportieve vaardigheden en uitdagingen bij sporten waarbij je bijvoorbeeld een bal moet vangen. Op latere leeftijd kunnen er zelfs schouder- en nekblessures optreden. Er kunnen ook uitdagingen zijn met lopen en balans.
De hand-hoofd koppeling maakt het moeilijk om te kruipen. Ook fietsen of autorijden geven problemen.
Het is lastig is naar links te kijken en tegelijk het arm en been aan de andere kant van je lichaam te strekken. Dan maak je een zwieper met je stuur.
De ATNR helpt bij de ontwikkeling van de koppeling tussen hand en hoofd (tast en zicht).
Deze koppeling is belangrijk bij de ontwikkeling van oog-hand coördinatie en het schatten van afstand. Het grijpen en loslaten van voorwerpen, en ze verplaatsen naar de andere hand helpt hierbij.
De ATNR zorgt er in een later stadium voor dat de ogen worden gefixeerd op alles wat de belangstelling opwekt. Het kijken naar de hand verzwakt andere spieren zodat er gerichte aandacht is. Dit bevordert het leerproces.
Normaal gesproken is de oog-hand koppeling in het midden van het eerste levensjaar ontwikkeld waardoor het reflex overbodig wordt en het reflex wordt geïntegreerd.
Als de oog-hand handcoördinatie niet in orde is, zijn er ook vaak visuele problemen.
Integratie van de ATNR helpt mee bij de lateralisatie. Normaal gesproken heeft een mens één duidelijke voorkeurskant qua voeten, handen, ogen en oren.
Als dit proces niet wordt afgerond is er geen specifieke voorkeur. Deze mensen kunnen links en rechts tegelijk gebruiken voor dezelfde taak wat erg lastig is voor de hersenen. Je kunt het zien als twee mensen die proberen om dezelfde auto te rijden.
Als beide kanten de baas willen spelen, kan dit gevolgen hebben voor wat je ziet en hoort. Het draaien van het hoofd kan een beeld tijdelijk laten verdwijnen, of gedeelten van het visuele veld kunnen gemist worden. Ook oogvolgen en inschatten van afstand kunnen lastig zijn.
Kenmerken:
Motoriek
- Lastig om een bal te vangen
- Middellijn oversteken moeilijk
- Slecht in sport
- Slechte hand-oog coördinatie
Houding
- Verstoorde balans
- Schouder problemen
- Nek problemen
Zintuigen
- Oogvolgen (nodig voor lezen en schrijven)
- Auditieve verwerking
Gedrag:
- Niet gemotiveerd
- Wil alles direct
Basis voor:
- Gehoor
- Lateralisatie
- Dominantie van hand, oog
- Spraak en taal
- Zicht
Vaak in combinatie met:
- ADHD
- Dysgrafie
- Dyscalculie
- Beelddenken
School:
- Afwijkende pengreep
- Moeite met automatiseren
- Moeite met lezen
- Slaat stukken over bij lezen
- Slecht handschrift
- Overschrijven van het bord lastig
- Verschil tussen mondeling en schriftelijke prestaties